Bir yandan çocuk yetiştirmeye çalıştığım için, bir yandan da profesyonel olarak her gün bu işe kafa yorduğum için düşündüklerimi, hissettiklerimi buraya yazayım istedim.
Kimse alınmasın ama, çocuk yetiştirmekle ilgili toplumumuzda ciddi bir sıkıntı var. Hem de bunun eğitim düzeyiyle, ekonomik durumla falan da alakası yok. Neden mi böyle düşünüyorum? Etrafımdaki bir çok anne baba (ben ve eşim de dahil) çocuğunun yanlış davranışlarından şikayetçi.. Zor mizaç diye bir şey olmakla beraber (bu da çok sık bir şey değil), gerçekte çocuğumuzun bir çok yanlış davranışı bizden kaynaklı. Her konuda olduğu gibi bu konuda da en zor olan dönüp kendimize bakabilmek ve hatalı yanlarımızı görebilmek..
Neleri yanlış yapıyoruz? Ne yapabiliriz?
İlki kızım ve benimle ilgili bir örnek; uzun süredir sabahları kreşe giderken arya ile ciddi sıkıntı yaşıyoruz, uyanması, giyinmesi, kıyafet seçmesi hepsi ayrı bir olaydı. Şimdi bunları atlatıp Arya’yı kreşe bıraktıktan sonra enerjimin çoğu bitmiş oluyordu. Sonradan farkettim ki aslında bunların hepsi benimle ilgili, ondan 10 dakika içinde kıyafet seçmesini, giyinmesini ve hazır olmasını bekliyorum. Ama galiba bu yersiz bir beklentiydi. Biliyoruz ki çocuklar bu yaşlarda (eğer mümkünse) yapabileceklerinin en iyisini yapmaya çalışıyorlar, ama yapamayacaklarını hisseder ve endişe içine girerlerse daha da başarısız oluyorlar, ve bazen tamamen bırakıyorlar. Ben de bizim durumumuzun bu olduğunu farkettim. Fazla beklentim nedeniyle Arya strese giriyor, yapabileceğini de yapmamaya başlıyordu. Bu sorunu nasıl çözdük; Öncelikle artık her akşam kıyafetlerini kendi seçiyor (çook berbat olmadıkça karışmıyorum 🙈). Bir sorumluluk panosu oluşturduk ve kendi sorumluluğunun yerine getirdiği her gün için bir yıldız alıyor, 15 yıldız birleşince bir hediye alacak. Ve bu hediye için bütün gücüyle uğraşıyor. Sorunlarımızın bir kısmı ! bu şekilde çözülmüş oldu 🙂
Diğer örnek poliklinik hastalarımızdan; bir çok ailenin yorumu şu şekilde; çok özgür yetişsin istiyoruz, ne isterse yapıyoruz, ama yine de mutsuz bir çocuk, ve olumsuz davranıyor ve sonunda kızsak da önemsemiyor. Biliyoruz ki çocukları ve hatta yetişkinleri mutlu eden, özgür hissettiren şey kuralsızlık değil tam tersi kurallar ve sınırlar.. Toplum olarak en büyük eksiğimiz, davranışlarımızın bir sonucu olduğunu farkında olmamanız. Etrafımızdaki yetişkinlere baktığımızda bir çoğu yaptığı kötü davranışın hiçbir sonuca olmadığını düşünüyor, ne yazık yine bunun eğitimle de bir alakası yok.. Çünkü bu sorun bence yetişme şeklimizden kaynaklanıyor. Eğer dört yaşında beş yaşında bir çocuk yaptığı davranışların bir sonucu olduğu fikrini oturtmazsa, bu fikri 20 yaşında oturtması çok zor. Kastettiğim şey cezalandırmak değil, ancak çocuğun erken yaştan itibaren yaptığı davranışın sorumlulugunu alması gerekir, eğer bu bilinci biz ona evde vermezsek, ileride okulda, iş yaşamında, aile yaşamında daha sancılı şekilde öğrenecektir. Çocuklarımıza 2 yaşından itibaren yaptığı şeylerin bir sonucu olduğunu ve bu sonuçların sorumluluğunu almaları gerektiğini öğretmeliyiz.
Toplumumuzda bir çok anne çocuklarının yapması gereken işleri kendisi yapıyor. Yemeğini yediriyor, kıyafetini, ayakkabısını giydiriyor, ödevini yapıyor. Sonra da ‘bu çocuk için saçımı süpürge ettim bir baltaya sap olamadı diyor’. Bu yaşa kadar sen onu yerine her baltaya sap olmuşsun, 20 yaşında artık sen bir baltaya sap ol demeye hakkın var mı. Çocuk yetiştirirken amacımız çocuğumuzun bir an önce bağımsızlığını kazanacak şekilde yetişmesi olmalı.(bağımsızlığını kazanmasın istiyorsak o ayrı, onun da sonucuna biz katlanacağız). Bu amaca hizmet etmeye de gerçekten erken yaşta başlaması gerekiyor.. Kolay bir iş değil ve aslında bizim çocuğun yerine o işi yapmamız daha kolay. (Örneğin beş yaşında bir çocuğun ayakkabısını bağlaması için 10 dk sabırla beklemek ve gerektiği yerde desteklemek gerekiyor, biz bağlayıversek maksimum 1 dakika) Tabi ki herkes çocuğunu istediği şekilde yetiştirir ve kimsenin giydiğine herkes karışamaz 🙂
Not 1; Burada yazılanların ve önerilerin bir kısmı literatür bilgisi olmakla beraber, çoğu benim yorumum:) Sizde işe yaramayabilir🤷🏻♀️
Not 2; Ne yazık ki tüm bunları düşünüyor olmam benim de çok düzgün şekilde çocuk yetiştirdiğim anlamına gelemiyor, bir çaba var evet ama sonucu henüz bilmiyoruz:)
Hadi kalın sağlıcakla..